Her bireyin yaşam kalitesi için beslenmesine gösterdiği özen oldukça önemlidir. Fakat bu durum sporcularda bir nebze daha da farklıdır çünkü sporcu beslenmesinde en önemli amaç, genel sağlık durumunu korumanın yanında gerekli performansı da sağlamaktır. Sağlıklı beslenme ve yeterli sıvı tüketimi olmadığında performansta düşüş ve bazı sağlık sorunları ile karşılaşılabilir.
Yapılan en büyük hataların başında egzersize yeni başlayan ya da profesyonel sporcu bireylerin birçoğunun öncelikle proteine odaklanıp, günlük protein alımını arttırmak için birçok yönteme başvurmasıdır. Oysa ki kas yoğunluğunu arttırıcı gerçek; yoğun antrenman ve yeterli enerji tüketimidir. Diyete ek protein tüketimi kas yoğunluğunu arttırmak için gereklidir. Ancak egzersiz sırasında harcadığın enerjiyi beslenme programına ekleyerek enerji alımını arttırırsan;1-1,5 g/kg/gün protein tüketimi ve dengeli bir diyet ile bunu sağlayabilirsin.
Peki sporcularda beslenme prensibi nasıl olmalıdır? Sporcular için en uygun beslenme planı; yaş, cinsiyet, vücut kompozisyonu ve yapılan spor dalına göre düzenlenmeli, fakat her ne kadar bireysel de planlansa vazgeçilmez temel beslenme kurallarına ( karbonhidrattan zengin, yeterli miktarda protein, vitamin, mineral ve yağdan gelen enerji spor yapmayan bireylere göre daha az miktarda olacak şekilde ayarlanmış beslenme programı) uygun şekilde planlanmalıdır. Çünkü egzersiz sırasında dinlenme durumuna göre daha fazla enerji harcanmaktadır. Bu sebepten enerji düzeyi iyi ayarlanmalıdır. Kasların daha güçlü kasılması, kalp atışının daha hızlı olması, kanın daha hızlı pompalanması ve gerekli yerlere yeterli derecede oksijen ve besin öğeleri iletmesi ve akciğerlerin daha fazla çalışması enerji ihtiyaçlarının artışına neden olmaktadır.
YETERLİ KARBONHİDRAT TÜKETİLMEZSE…
Bu enerjide karbonhidratların kas ve karaciğerde depo şekli olan glikojen formunun yakıt kaynağı olarak kullanılmasıyla sağlanmaktadır. Her aktivite glikojen kullanımını gerektirmektedir. Yeterli karbonhidrat tüketilmezse glikojen depoları boşalır ve yorgunluk, halsizlik problemleriyle karşı karşıya kalınır. Egzersiz öncesi beslenme programlarında doğru karbonhidrat kaynaklarına dengeli ve yeterli bir şekilde yer vererek bu ve benzeri olumsuzlukları yaşamadan performansınızı yükseltmenize yardımcı olabilirsiniz.
Tabiki bunlar sadece karbonhidrat üzerinde durulması gerektiği anlamına gelmemektedir. Elbette protein de beslenme düzeninde olmalıdır! Ama unutmayın ki; başarılı sonuç dengeli diyetten geçiyor. Olması gereken miktardan yüksek protein sana fayda sağlamaz! Yüksek protein içeren diyetlerin uzun dönemde böbrek ve karaciğer düşmanı olduğu bir gerçek. Bu konuda yapılan bilimsel çalışmalar yüksek proteinli hayvansal gıdaların fazla tüketiminin kolon kanseri riskini arttırdığını kanıtlamış durumda.
İyi beslenen sporcu ile beslenmeyen sporcu arasında ne gibi farklar olabilir?
• Hastalanma ve sakatlanma riski daha düşük ve beslenme dışında kontrol edilemeyen sebepler sonucu oluşan sakatlanmalarda toparlanma süresi daha kısadır
• Büyüme ve gelişme olması gereken düzeydedir
• Vücut bileşimi ; vücuttaki yağ ve kas yüzdesi ile miktarları olması gereken ve/veya sınır seviyededir.
• Yapılan antrenmanın etkiliği en yüksek seviyededir
• Üst düzey yoğunlaşma ve dikkat mevcuttur
• Performansları yüksektir.