Geçtiğimiz hafta Karşıyaka’da, Mavişehir’de neşeli bir törene katıldım. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Kuruluşun ve Kurtuluş’un önderi Mustafa Kemal Atatürk hakkında yazdığı kitaplar ve binlerce fotoğraftan oluşan Atatürk fotoğrafları koleksiyonuyla tanınan yazar Hanri Benazus'un adını Karşıyaka’nın Mavişehir Mahallesi'nde yaşadığı caddeye vermişti ve caddenin isim-tabela töreninde “Hanri Benazus Caddesi’nin açılışını İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, adı yaşadığı caddeye verilen yazarla birlikte yaptı. Aralarında Benazus’un ailesi, Karşıyaka Belediye Başkanı Cemil Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mustafa Özuslu, İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Dr. Buğra Gökçe, iş dünyasının temsilcileri, muhtarların da olduğu seçkin bir topluluğun olduğu açılıştan önce İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız Tunç Soyer ile Karşıyaka Belediye Başkanımız Cemil Tugay’a küçük bir sürpriz yaptım. Hanri Benazus’un 1984 ve 1985’te kaleme aldığı ve imzalayarak Karşıyakalı ahbabı Prof. Dr. Münci Kapani’ye takdim ettiği “Mutluluk Çıkmazı” ve “İnsanları Seveceksin” adlı kitapları kendilerine armağan ettim.
O Kitapların Hikayesi
Peki o kitaplar bende ne arıyordu? Hikayesini kısaca anlatayım… Prof. Münci Kapani, 1993’te yaşamın yitirmişti, ancak eşi Margaret Elizabeth Kapani o tarihten itibaren Bostanlı Yalı’da yaşamaya devam ediyordu. Ta ki 2021’i 2022’ye bağlayan yılbaşı akşamına kadar…. Margaret Teyze, yılbaşı akşamı yaşamını yitirdi. A. Ü. Hukuk Fakültesi Kürsü Başkanı, Kurucu Meclis Üyesi ve 1961 Anayasa hazırlama kurulunda olan; Karşıyaka Belediye Şube Müdürlerinden Tahir Bey’in oğlu, 6. Cumhurbaşkanımız Fahri S. Korutürk’ün dünürü ve CHP önceki genel başkan yardımcısı E. Büyükelçi Osman Korutürk’ün kayınpederi Prof. Dr. Kapani’nin çalışma odası ve kütüphanesi ise olduğu gibi duruyordu. Kitapları farklı kuruluşlara bağışladı Osman Bey ve eşi Suzan Hanım; bu süreçte birlikte çalıştık. Bu arada İzmir Büyükşehir’e bağışlanan kitaplar arasında rastladığım Hanri Benazus’un imzalı kitapları dikkatimi çekti; ikisini ayırdım, çünkü geçen hata katıldığım isim verme-tabela töreninin olacağını duymuştum. İşte Tunç Başkan ile Karşıyaka Belediye Başkanı Cemil Tugay’a armağan ettiğim iki kitabın hikayesi böyle.
Yalnız, üstat Hanri Benazus bana küstüğünü söyledi o gün! Fakat gülümsüyordu ve yüz ifadesi çok şirindi. Meğer o kitaplardan kendisinde yokmuş! “Yapacak bir şey yok,” dedim üstada, “şansınıza küsün”.
Bu arada bendeniz de o günden sonra kaleme aldığım kitapları kontrol etmeye başladım! Ne olur ne olmaz, bende de kalmayabilir.
“Atatürk, Ülke ve İzmir Sevdası Her Birimize Örnek”
Törende Tunç Başkan’ın yaptığı konuşma anlamlıydı, şunları söyledi:
“Bizim için ne büyük bir gurur ki; Hanri Benazus bu 20 bin karelik müstesna koleksiyonunu İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağışladı. Ne yapsak hakkını ödeyemeyiz. Hiç şüphesiz ki, bu kıymetli arşivi en yakın zamanda farklı projelerle vatandaşlarımızın erişimine sunacağız. Hanri Benazus’un Atatürk ve ülke sevgisini, sanıyorum en güzel ‘Niçin Atatürk’ adlı kitabının arka kapağındaki şu sözler ifade ediyor:
'Atatürk'ü anlamak; dünü bilmek, bugünü yaşayabilmek, yarını görebilmektir. Kafamızı bilimle, yüreğimizi umut ve yurt sevgisiyle, benliğimizi özgürlük ve bağımsızlık heyecanı ile doldurmaktır. İyiye, güzele, doğruya bağlanmak, çağı yıllar önce yakalayan Mustafa Kemal'in çağdaşlık anlayışına varabilmektir’.
Hanri Benazus adının Karşıyaka Mavişehir’deki bu caddede anılacak olması, onun bize bıraktıklarına bir nebze olsun karşılık verebilmek, büyük bir onur kaynağı. Kendisinin Atatürk, ülke ve İzmir sevdasının, her birimize örnek olmasını temenni ediyorum”
Hanri Benazus kimdir?
Türkiye’nin en büyük Atatürk fotoğrafları koleksiyoneri, iş insanı ve yazar Hanri Benazus, İzmir’in işgalinde Basmane Garı’nda kâtiplik yaparken işgal kuvvetlerine dair bilgileri cepheye aktaran gizli Kuvayı Milliyeci İsak Benazus’un oğludur. 1492 yılından bu yana İzmirli olan bir ailenin çocuğudur. Benazus İzmir Atatürk Lisesi’nden mezun oldu, ancak maddi imkânsızlıklar sebebiyle yüksek öğrenimini tamamlayamadı. 1960’larda kurduğu firmayla Türkiye’de endüstriyel tavukçuluğu başlattı. 1985 - 1987’de Altay Spor Kulübü’nün başkanlığını yaptı. 1937 yılının 9 Ekim’inde 7 yaşındayken Aydın’ın Ortaklar beldesinde Atatürk’le tanıştı ve onun masasındaki leblebiler ile ceplerini doldurdu. O günü hiç unutmadı. Ömrünü Atatürk'ü ve onun hayalindeki Cumhuriyet'i anlatmaya adadı. 1947’den bu yana 10 bini çekildiği yer ve tarih belli olmak üzere toplam 20 bin adetlik Atatürk fotoğrafından oluşan dev bir koleksiyona ulaştı. Yeni Zelanda, Sidney, Canberra, Londra, Paris ve Berlin harp arşivlerinden edindiği 900 kare fotoğrafla Çanakkale Savaşı’nın görsel arşivini oluşturdu. Yunanistan, Fransa ve İngiliz arşivlerinden, birçok ülkedeki savaş muhabirlerinden ve bireysel olarak ABD’den topladığı Atatürk fotoğraflarının kopyalarını, pek çok kuruma verdi. 20 bin karelik koleksiyonunu 2021 yılı Aralık ayında İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağışladı. Londra’da Avam Kamarası, Paris’te Parlamentosunun da aralarında bulunduğu binlerce kurum ve kuruluşta sergi açtı, konferanslar verdi.