2022 yılının ilk günlerini yaşadığımız şu çağda her gün moralimizi altüst eden gerek ekonomik, gerek toplumsal, gerekse siyasal kötü olaylara maruz kalıyoruz. Çarşı pazar alışverişinin artık yurttaşlarımızın adeta sırtına yük olduğu bir dönemden geçiyoruz. Her geçen gün artan fiyatlar, toplumsal yozlaşma hepimizi üzmekte, olumsuz etkilemekte. Peki, eksik olan nedir? Cumhuriyetimizin neredeyse yüzüncü yılına yaklaşmışken nerede hata yapıyoruz. Çağdaş ülkeler gerek yargı, gerek toplumsal, gerekse ekonomi alanında gelişme sağlarken biz niçin bu durumdayız?
Avrupa’da gerçekleşen 4 olay ve olgu, onların olumlu olarak gelişmesini sağladı. İşte bu olay ile olgular:
1.Rönesans
2.Reform
3.Sanayi Devrimi
4.Fransız Devrimi
Rönesans hepimizin temel ortaöğretim eğitimin ve öğreniminde, öğrendiğimiz üzere 15. ve 16. y.y. İtalya’sında gelişen Eski Roma ve Yunan felsefe bilgilerinin tekrar incelenmesi ve matbaanın keşfi sayesinde yayılması sonucu; felsefe, bilim ve sanat alanında ilerlemeyi sağlayan olgudur. Rönesans, Fransızca “Renaissance“ sözcüğünden türemiş, “ yeniden doğuş “ anlamında bir sözcüktür.
Rönesans sayesinde Fransa’da sanat; Almanya’da dini tablo ve resimler; İngiltere’de edebiyat; İspanya’da resim ve edebiyat alanında gelişti. Rönesans sonucunda skolâstik (dogmatik) düşünce yani kilise baskısı kaldırıldı, yerine gelen pozitif düşünce yani bilimsel bilgi yükselişe geçti. Bu da bilimin ve teknolojini gelişmesini sağlayarak reform ve sanayi devrimine alt yapı hazırladı.
Konusu açılmışken reforma kavramına gelecek olursak Germen (Alman) kökenli Martin Luther adlı filozof - din adamının başlattığı dinin yeniden yorumlanması hareketidir. Luther İncil’i Latinceden Almancaya çevirince kilise tarafından aforoz edildi. Saksonya Dükü III. Frederick onu himayesi altına aldı. Reform hareketleri Fransa’da ve İngiltere’de de etkili oldu. Fransa’da Kalvenizm, İngiltere’de Anglikanizm gibi mezhep ve dini oluşumlara altyapı oluşturdu.
Sanayi Devrimi ise temelleri Birleşik Krallık olarak bilinen İngiltere’de atılan bir olgudur. Nüfus artışı ve tarımsal gelişmenin sonucu köyden kente göç oluştu. Bu da kentlerdeki sanayi alanında çalışacak insan gücünün altyapısını sağlamış oldu. İngiltere’nin yanı sıra İspanya ve Fransa başta olmak üzere Avrupa ülkeleri sömürgelerinde oluşturdukları koloniler sayesinde zenginleşerek refaha kavuştular. Sanayi Devrimi sonucunda sosyalist işçi hareketleri de oluşmaya başladı.
“Fransız Devrimi”ne gelecek olursak, Reform-Rönesans etkisi ile Fransa’da halk, kral ve saray baskısından bıkmış ve buna başkaldırmıştır. Bunun sonucunda ulusçuluk, eşitlik, özgürlük ve adalet gibi kavramlar gelişmiş ve yayılarak tüm dünyayı etkilemiştir.
Sonuç olarak Avrupa’yı geliştiren ve değiştiren bu 4 ana devrim ve değişim dünya siyasetinin de şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Etkilenmeyen ülkelerin hali ise ortadadır.
Herkese iyi yıllar dilerim.