Yavaş metabolizma, hızlı metabolizma! Devamlı adından bahsettiren metabolizma gerçekten nedir biliyor musunuz?
METABOLİZMA NEDİR?
Canlıda yaşamın sürdürülmesi sırasında gerçekleşen tüm kimyasal tepkimelerdir. Bu kimyasal tepkimeler başlıca yapım ve yıkım olaylarının tümüdür. Diğer taraftan ise insan vücudunun yaşamsal fonksiyonlarına destek olmak için, tükettiği besinlerin hücreler tarafından yakılması anlamına da gelir. Metabolizma vücudun alınan kaloriyi enerjiye dönüştürmesidir.
Bir de çok sık duyduğumuz bazal metabolik hız vardır. Bu ise; vücut herhangi bir aktivite halinde değilken yaktığı enerjiye denilmektedir. Solunum, kan dolaşımı, vücut ısısının kontrolü, hücre büyümesi ve yenilenmesi, beyin ve sinir fonksiyonları için gerekli olan enerji miktarı bazal metabolizma hızını oluşturur.
Bazal metabolizma vücudun istirahat halinde iken ne kadar enerji yaktığıdır. Bazal metabolizma hızını temelde yaş, cinsiyet, kas kütlesi, beden yüzey alanı gibi faktörler değiştirebilmektedir.
Peki bizler metabolizma hızımıza ne yapıyoruz da düşürüyor ve kilo almaya meyilli hale geliyoruz?
Düşük Kalorili Beslenme
Evet, birçoğunuzun kestirmeden sonuca ulaşmak isterken düştüğü ilk yanlış düşük kalorili beslenme oluyor ve ne yazık ki farkına varmadan bedenini fazlasıyla yorarak vücudunuzun performansını olumsuz etkiliyorsunuz. Fakat tartıda gördüğünüz kısa zamanlı sonucun verdiği mutlulukla başardım doğru gidiyorum hissine kapılıp metabolizmanıza verdiğiniz tahribatı göz ardı ediyorsunuz. Aman dikkat! Yapılan araştırmalar, çok düşük kalorili beslenmenin, metabolizma hızını yavaşlatıcı bir faktör yarattığını söylüyor. Sandığının aksine, ne kadar düşük kalorili beslenirsen o kadar metabolizmanın yavaşlayacak! Bu yüzden beslenmeni düzenlerken özellikle bazal metabolik hızının aşağısında kalori ile beslenmekten kesinlikle kaçınmalısın!
Önemli olan sadece kalori değil, kalorinin içeriği. Dünya sağlık örgütünün önerisine göre günlük aldığın kalorinin %50-60’ı karbonhidratlar, %12-15’i protein ve kalanı da yağlardan gelmeli. Bu düzeni bozacak tarzda bir beslenme metabolik hızının düşmesine de sebep olabilir.
Hareketsiz Yaşam
Hareket= hızlı metabolizma! Hareket kas sistemine de destek vererek aynı zamanda metabolizmanın daha hızlı çalışmasına yardımcı oluyor. Bunun aksine hareketsiz bir yaşam da bedenini uyku moduna sokarak aktifliğini engelliyor. Bu yüzden yaşantına düzenli egzersizi eklemen, metabolizmanın da canlı kalmasına yardımcı olacaktır.
Düzensiz Uyku
Uyku metabolizmanın en değerli besini! Metabolizmanın besinini kestiğin andan itibaren de ne yazık ki aç kalarak, hızını düşürmeyi tercih ediyor. Özellikle melatonin hormonunun maksimum oranda salgılandığı gece 23:00-04:00 aralıklarında uykunu alıyor olman, metabolizmanın da hızlı kalması için önemli bir etken
Az Su Tüketimi
Metabolizmanın yakıtlarından bir diğeri su! Aslında vücudunda birçok yapım ve yıkım olaylarında gereken en temel besin öğesi su. Peki günde ne kadar su tükettiğini hiç düşündün mü? Ya da her gün evde, işte, dışarıda tüketilen çay, kahve, meyvesuyu gibi içecekler de su ihtiyacını karşılar mı? Maalesef ki bir diğer bildiğimiz yanlış da budur, bu içecekler asla suyun yerini dolduramazlar. Bu yüzden su tüketimini takibe almalı ufak hatırlatmalarla kendini su içmeye teşvik etmelisin çünkü yetersiz aldığın her su miktarı kadar metabolizmanın faaliyetlerinde aksama meydana geliyor. Buna yakımlar da dahil!
Tiroit Hastalıkları
Tiroit vücudunun hızını belirleyen en önemli organlarda ilk sırada yer alıyor. Bu sebeple bu organın yavaş çalışıyor olması, metabolizmanın da yavaşlamasına yol açabiliyor. Sakin ol, bu durum seni korkutmasın. Doğru teşhis ve tedaviyle beraber metabolizmanı eski temposuna kavuşturman imkansız değil.
Menopoz
Östrojen hormon salınımının azaldığı, yavaş yavaş adet döngüsünün bitiş dönemlerine geçtiği menopoz döneminde, metabolizman da biraz dinlenmeye geçiyor. Bu yüzden menopoz döneminde vücuduna 2 kat daha iyi bakman, bu dönemin olumsuzluklarını minimumda tutmana yardımcı olacak. Bu dönemde bilinçli bir beslenme ile yavaşlayan metabolizmanı canlı tutman mümkün!
Kendinize vücudunuza ve metabolizmanıza iyi bakın.